Dobre notatki podstawą sukcesu!
Nieodzownym elementem procesu uczenia się są notatki. Dlatego notowaniu chcę poświęcić sporo miejsca. Tylko proszę – nie myśl o tym wątku w kontekście notatek robionych w szkole, gdy to nauczyciel dyktował Ci zdanie po zdaniu, mówił wprost co trzeba zapisać w zeszycie. Albo że to Ty, słuchając wypowiedzi nauczyciela – tempem błyskawicy starałeś się zapisać niemal każde jego słowo w notatniku. W myśl zasady „im więcej, tym lepiej”. Bo przecież nigdy nie wiadomo, co później się przyda.
Szkolne przykłady notowania to zasadzie odwrotność tego, co możemy nazwać dobrą praktyką. Notowanie, które pomoże Ci w nauce, nie może być notowaniem biernym. To musi być notowanie aktywne. To notowanie, które wymaga od Twojego mózgu przetwarzania informacji, dokonywania syntezy i analizy materiału.
Zdaję sobie sprawę z tego, że każdy z nas ma swój sposób na robienie notatek. Niektórzy zapisują każdą linijkę, równo, schludnie. Inni tworzą bazgroły, czasem sami mają problem z rozszyfrowaniem tego, co znajduje się na kartce. Jeszcze inni są bardziej kreatywni i dodają mnóstwo ozdobników, podkreśleń, tworzą zbiory, podziały, struktury systematyzujące.
Kartka na cztery
W tym miejscu chcę opisać Ci ciekawą technikę notowania. Taką, która na pewno zasługuje na uwagę. Nie dość, że jest bardzo wydajna, to prosta w realizacji. Ten efektywny sposób notowania to metoda Cornella, opracowana w latach 50-tych ubiegłego wieku przez profesora Waltera Pauk’a z Cornell University. Świetnie sprawdza się, gdy pracujesz z dużą ilością materiału i musisz mieć dobrze poukładaną wiedzę, żeby nie pogubić się w tym gąszczu. To doskonały sposób na szybkie kategoryzowanie rzeczy, które notujesz.
Przekonaj się, że to naprawdę proste. Krok po kroku pokażę Ci, jak korzystać z metody Cornella:
- Weź kartkę i podziel w poziomie na trzy części: pierwsza część ma być wąska, druga szeroka, trzecia średniej wielkości.
- Teraz dodatkowo podziel jeszcze środkową część na dwie części w pionie – lewą wąską, prawą szeroką.
Gotowe? Tak przygotowaną kartkę możesz zapisywać konkretnymi treściami. Obowiązuje jednak pewien podział:
- Pierwsza od góry wąska przestrzeń (A) to miejsce na nagłówek czy tytuł. Chodzi o opis materiału, żebyś wiedział czego dotyczą notatki
- Teraz środkowa część, ale ta po prawej stronie, czyli szersza (B). To ważna przestrzeń dla Ciebie, tu mają znaleźć się właściwe notatki. Możesz zapisywać je tak jak lubisz: od myślników, w akapitach czy za pomocą rysunków. Ważne, żeby dość szczegółowo opisać temat, aby po dłuższym czasie wiedzieć, o co w nim chodzi. To miejsce, w którym najbardziej rozwijasz poruszane zagadnienia.
- Następnie środkowa cześć, ale po lewej stronie, czyli wąska (C). Tu znajduje się niejako spis treści do notowanego materiału. Jest niczym system nawigacyjny. To miejsce na pytania dotyczące notatek, na które można odpowiedzieć podczas przeglądania, oraz słowa kluczowe lub komentarze, które ułatwiają cały przegląd materiału i przygotowanie do egzaminu. Możesz też wpisywać tam treści za pomocą haseł, równoważników zdania lub pytań. Sam przekonaj się, jak będzie Ci najłatwiej.
- Ostatnia część na samym dole (D). To miejsce na kilka zdań syntezy tematu. Tu podsumowujesz materiał, wyciągasz wnioski, zapisujesz przemyślenia czy odnośniki do dalszych rozważań. Dobrze jest tę część spisać kilka godzin później, przypominając sobie to, o czym pisałeś i czytałeś wcześniej. Dzięki temu jeszcze lepiej utrwalisz materiał.
Gdy notujesz metodą Cornella, musisz na bieżąco analizować to, co piszesz. Wymagasz od swojego mózgu ciągłej aktywności. Każdą część w prosty sposób podsumowujesz, co dodatkowo wspiera zapamiętywanie. A dzięki słowom kluczom, szybko odnajdziesz interesujące Cię elementy. Pamiętaj, że możesz dodawać rysunki pomocnicze. Nie muszą być ładne, mogą to być bazgroły. Istotne, by tworzyły spójną, zrozumiałą dla Ciebie całość, by dodatkowo nawigowały Twój mózg i pomagały mu w odtwarzaniu pożądanych treści, gdy za jakiś czas zechcesz wrócić do notatek.
Jaka jest główna zaleta metody Cornella? Notatki, które w ten sposób przygotowujesz, mają przejrzystą i czytelną formę. Wśród innych jej atutów wymienia się wspomaganie zapamiętywania, wypracowanie nawyku pisania podsumowań, łatwe odnajdowanie najważniejszych zagadnień i informacji, możliwość notowania zarówno na papierze, jak i na komputerze lub tablecie.
Dzięki tej metodzie sam możesz testować swoją wiedzę (właśnie dlatego warto pisać podsumowania w rubryce D nie od razu, ale kilka godzin po tym, jak uzupełniłeś rubryki A, B i C). Podział kartki na cztery części pozwala zachować porządek w notatkach – nawet, jeśli ktoś ma nieestetyczny charakter pisma, to samo uporządkowanie przestrzeni daje wrażenie ładu. A co najważniejsze – konieczność tworzenia wspomnianych podsumowań, czyli aktywne podejście do materiału, pozostawia trwalszy ślad w mózgu.¹
A jakie są wady metody Cornella? Niektórzy twierdzą, że ta metoda takowych nie posiada. Choć są i głosy, że taki sposób tworzenia notatek nie sprawdza się tam, gdzie wykład, szkolenie, zebranie czy lekcja prowadzone są w bardzo szybkim tempie.
